Hiện tại mình đã bước qua tuổi 30 được x năm, x tiểu học và cũng đã mười mấy năm trôi qua kể từ ngày mình bước chân vào Sài Gòn và trở thành sinh viên trường Luật.
Bạn bất ngờ chứ, vâng, mình là cựu sinh viên trường Luật.
Mình tuy là học sinh trường chuyên của tỉnh nhưng việc đậu đại học Luật cũng không hề vẻ vang gì, vì mình thi đại học điểm rất thấp, chỉ vừa đủ vé vớt vào trường. Mình thề luôn. Hồi đó, còn tưởng là rớt đại học, đi coi điểm xong về nằm khóc suốt 2 ngày, không thiết tha ăn uống gì. Mình thất vọng, mình xấu hổ, mình sụp đổ. Với một đứa háo thắng, tham vọng, rất sợ thua kém bạn bè, rất sợ làm cha mẹ thất vọng như mình, thì việc mình có điểm thi đại học tệ như cú choảng cái bốp vào ngay giữa mặt, đau đớn và te tua. Lý do lớn nhất khiến điểm thi đại học của mình thấp tệ hại, đó là môn tiếng Anh, à tất nhiên bên cạnh cả môn Toán và môn Văn cũng thấp hehe.
Bạn bất ngờ nữa chứ, vâng, tiếng Anh của mình đã từng rất tệ, rất rất tệ, nếu không nói là không biết một cái gì cho đến những năm cuối đại học. Câu chuyện mình học và cải thiện tiếng Anh như thế nào, cuộc sống của mình đã khác đi nhiều thế nào khi mình có thể giao tiếp tốt tiếng Anh mình sẽ kể cho bạn nghe vào một bài viết khác.
Gia đình mình là gia đình làm nông, không khá giả, nếu không nói là khá nghèo. Mình đã từng suýt bỏ học, chuyển trường chuyên ở thành phố để về quê học, bởi vì không có tiền đi học. Lúc đó, còn có cả lý do, áp lực trường chuyên quá lớn, nhưng mà lý do lớn hơn nữa là nhà mình không có tiền.
Cho nên giai đoạn sinh viên trường Luật đối với mình mà nói chật vật và khó khăn vô cùng. Bài viết này sẽ không tập trung vào việc cuộc sống của mình lúc đó thế nào mà sẽ chia sẻ về chuyện mình đã đi làm thêm ra sao để kiếm được những đồng tiền đầu tiên. Và mình tin những trải nghiệm đó đã cho mình trưởng thành như ngày hôm nay.
Mình chẳng thể nào nhớ nổi công việc đầu tiên mình làm là gì và mình đã làm bao nhiêu việc trong suốt thời sinh viên. Nên mình sẽ kể lại những công việc mình nhớ nhất.
Mình đã từng đi phát tờ rơi, làm gia sư, phục vụ quán cf, đi đánh máy soạn văn bản… và kể cả đi làm công nhân thời vụ khu chế xuất Tân Thuận. Làm gì cũng được, miễn là không phải lừa đảo và phù hợp với thời gian học của mình thì mình sẽ làm.
Lúc đi phát tờ rơi, mình còn nhờ lúc đó mình đi đăng ký xin phát tờ rơi tại trung tâm gì ở quận 3, sáng sớm tầm 6h hơn sẽ tới đó để nhận tờ rơi. Nhưng không phải bạn nào tới cũng được nhận, tùy vào số lượng tờ rơi ngày đó mà họ có cho mình làm hay không. Lúc nào mình tới cũng đã có hơn chục bạn sinh viên khác đang đứng chờ. Mình nhờ, lần đầu và duy nhất mình làm công việc này đó là chị quản lý đưa mình mấy sấp tờ rơi trắng đen và kêu mình đi phát khu vực vòng xoay công viên Phú Lâm Quận 6.
Đúng vậy, vòng xoay công viên Phú Lâm Quận 6..
Mình ở trọ Quận 4, đạp xe qua Quận 3 (nghe bảo 3,4 gần chớ ko phải đâu bạn, đạp cũng cỡ 30p mới tới á), xong từ quận 3 đạp qua quận 6. Lúc đó mình còn không biết quận 6 là ở đâu, cái thời mà chưa có smart phone còn dùng bản đồ giấy mua ở nhà sách hay bến xe đó mọi người. Mình đạp mãi đạp miết, tới gần 9 rưỡi mới tới được Tân Phú, đi vòng vèo thêm tầm nửa tiếng nửa mới hỏi được đường tới công viên. Trước khi nhận việc, còn bị dọa nếu mà gian lận hay làm biếng thì không cho phát nữa, mình sợ lắm, phát mải miết giữa trời nắng không dám phát dính dù chỉ 2 tờ. Tới chiều tối, mình đạp xe về lại quận 3, nhận được 60k, mình trừ tiền cơm hộp ăn trưa xong chắc đâu đó còn 45k. Đạp xe về lại quận 4 và không bao giờ dám quay lại phát tờ rơi vì sợ lỡ đâu đang phát nắng quá xỉu cái rật đó thì tiền đâu đi cấp cứu.
Mình nhận ra, công việc đòi hỏi nhiều về sức khỏe trâu bò có lẽ không hợp với mình.
Công việc mà mình làm lâu nhất chắc là đi làm gia sư và đi phục vụ quán. Mình chuyên nhận các lớp tiểu học hoặc mẫu giáo vì mình khoái con nít và hơn nữa là mình không có tự tin dạy lớp lớn hơn, mặc dù tiền lương cho các lớp lớn hơn sẽ cao hơn rất nhiều. Mình chỉ có thể dạy học trò báo bài, dạy viết chữ, tập đọc, tập làm toán. Suốt những lần đi làm gia sư, mình cũng có nhiều chuyện để kể tuy nhiên cũng khá yên bình trôi qua. Điều mình học được lớn nhất đó là sự kiên nhẫn. Trẻ con mà, tụi nó nghịch, tụi nó lười học hay ngồi nói nhăng nói cuội là chuyện bình thường. Làm gia sư, cốt làm sao không nổi nóng, vẫn nhẹ nhàng với bé và mỗi bé sẽ có một cách xử lý tình huống khác nhau để phù hợp tính cách. Có bé nói nhỏ nhẹ sẽ nghe, chỉ cần bạn gằn giọng là dỗ hoài không nín. Có bé bạn phải mạnh miệng, dữ dằn chút mới chịu ngồi học đàng hoàng. Có thể thời gian đi làm gia sư nhiều nhưng cũng chưa đủ hay sao mà mình tới giờ vẫn còn rất nóng tính, nên giờ làm mẹ lại tiếp tục học câu chuyện kiên nhẫn với trẻ con. Lương cho gia sư thì tính theo giờ hoặc theo tháng, rồi có lúc nếu bé được thành tích tốt phụ huynh lại thưởng thêm cho cô. Công việc này đối với mình đánh giá rất phù hợp với các bạn sinh viên, mang lại thu nhập tốt, tuy nhiên không phải bạn nào cũng làm được, bạn cần đạt được 3 yếu tố tiên quyết: 1. yêu trẻ con, 2. kiên nhẫn, 3. có chút kiến thức giáo dục. Mình đã làm gia sư suốt từ năm 2 tới năm cuối đại học.
Kế đến là công việc phục vụ quán cf. Mình từng phục vụ 1 quán cf tại đường Hoa Lan, quận Phú Nhuận với mức lương theo giờ mình nhớ là 5k/tiếng và làm theo ca 6-8 tiếng. Công việc này rất vui, chỉ cực lúc phải dọn dẹp bưng bê bàn ghế nặng, còn lại chuyện làm phục vụ, chăm sóc khách hàng, xử lý tình huống… đều rất thú vị. Và mình nhận ra, mình có lẽ phù hợp với dạng công việc về dịch vụ khách hàng. Thời gian này, mình chuyển về sống với anh mình ở Bình Triệu, Thủ Đức. Lúc đó mình đi làm ca tối, về đến nhà lúc nào cũng 10h-11h khuya. Đường khu Cá sấu Hoa cà lúc đó rất vắng vẻ, khuya về ít người qua lại. Mình đã từng gặp một tên biến thái trên đường đi về, may sao mình thoát được về tới nhà, tim đập chân run và từ đó xin nghỉ luôn, vì không dám đi làm về khuya nữa.
Sau đó, vì mình vẫn rất thích làm phục vụ quán cf nên mình có lên mạng tìm một quán khác ở gần bến xe miền Đông, trên đường từ trường về nhà anh mình. Quán có ưu thế là cho mình làm theo giờ, nghĩa là không cố định ngày làm mấy tiếng, mình cứ rảnh là đến làm, rồi anh chủ sẽ trả lương theo tiếng. Vậy nên mình hay tranh thủ, hồi đó buổi sáng mình học lý thuyết đến tầm 12h trưa, mình sẽ chạy xe từ quận 4 về quán ở bến xe để làm vài tiếng cho tới ca thảo luận buổi chiều bắt đầu lúc 3h. Vậy nên mình sẽ làm được tầm 2.5 tiếng, suốt vài tháng trời mình cứ đi đi về về giữa Quận 4, Bình Thạnh và Thủ Đức như thế. Công việc đó, tuy đi lại hơi cực nhưng lại rất phù hợp với giờ đi học của mình nên mình đã làm được rất lâu, sau đó mình chuyển hẳn lên lại Quận 4 để ở thì mới nghỉ.
Giai đoạn làm phục vụ quán cf, mình thực sự rất vui và yêu thích công việc này. Cho tới bây giờ, mình vẫn luôn nghĩ về việc mở một quán cf nhỏ, tuy nhiên chưa làm vì mình không quá đam mê việc học pha chế hay quản lý quán cf.
Công việc tiếp theo nữa đó chính là xin đi làm thêm, đi thực tập tại các công ty. Mình bén duyên với nghề Nhân sự cũng nhờ giai đoạn đi thực tập này. Việc làm sao để tìm ra định hướng nghề nghiệp cho bản thân theo đuổi nghề Nhân sự trong khi mình học Luật cũng là chuyện thú vị hi vọng sẽ có dịp để kể lại. Mình tích cực tham gia các cuộc thi lớn nhỏ về nhân sự, về nghề nghiệp dành cho sinh viên và cũng may mắn (hoặc cũng có thể nhờ mình nổ lực) nên có đạt được vài thành tích nho nhỏ, giúp mình có thể phỏng vấn đậu vào làm thực tập trong phòng HR cho một số công ty, tất nhiên cũng phỏng vấn rớt không biết bao nhiêu mà kể. Năm 3 đại học, mình xin thực tập tại Công ty Talentnet (chắc cũng nhiều bạn biết công ty này), chuyên về dịch vụ Nhân sự. Mình thực tập trong phòng Outsourcing (phòng này là các anh chị sẽ làm tuyển dụng để tuyển người gởi qua làm việc tại công ty khách hàng). Công việc của mình lúc đó cũng chỉ dừng lại ở đọc CV, scan CV, phân loại và nhập liệu và cơ sở dữ liệu của công ty, để sau này các anh chị cần chỉ cần truy cập có thể đem ra dùng. Lúc đó mình nhận được 1triệu đồng/tháng hehe. Bự lắm luôn.
Thời điểm các bạn mình còn tập trung việc học vì mới năm 3, mình biết mình sẽ đi trái ngành, chuyển hướng không làm ngành Luật mà làm HR, nên mình cần nổ lực hơn gấp nhiều lần các bạn để sau này ra trường có thể đậu phỏng vấn vì mình không học gì nhiều về ngành HR cả. Thời điểm này, mình chưa thể làm được tốt hơn và nhiều hơn vì rào cản lớn nhất của mình, vẫn là tiếng Anh. Lúc ấy tiếng Anh của mình chỉ dừng lại ở việc tự viết CV (sau khi tham khảo cả trăm CV trên internet), còn lại đi phỏng vấn thì cũng chỉ biết giới thiệu bản thân, các chị HR phỏng vấn tiếng Anh hỏi gì mình cũng không trả lời được hoặc trả lời rất dở. May sao, công việc tại Talentnet không cần dùng nhiều tiếng Anh, chỉ cần chăm chỉ, và các chị cũng nhìn thấy nhiệt huyết và định hướng rõ rệt từ mình nên rất hỗ trợ mình. Giai đoạn đi thực tập tại các công ty cho mình trải nghiệm môi trường làm việc chuyên nghiệp và cả môi trường công ty gia đình từ rất sớm. Là nền tảng để mình có thể dễ dàng thích nghi với rất nhiều kiểu môi trường công sở, và nhiều kiểu đồng nghiệp sau này.
Mình còn kiếm tiền từ rất nhiều công việc làm thêm khác nữa nhưng chỉ kể đến đây thôi, những công việc mà đã cho mình những trải nghiệm quý giá và kể cả “nhớ đời”, giúp mình phần nào nhận ra điểm mạnh và điểm yếu của bản thân. Cho tới bây giờ nhìn lại, có lẽ lớn lên từ khốn khó, giúp mình kiên cường hơn, quý trọng sức lao động và đồng tiền hơn, nỗ lực hơn gấp nhiều lần.
Mẹ mình vẫn nói, mình như con rùa nhỏ, cứ từ từ từng bước một tiến về đích. Mình không thông minh nhưng mình kiên trì và luôn động viên bản thân phải nổ lực không ngừng nghỉ.
Có thể câu chuyện đi làm thêm từ thời sinh viên của mình kể ra vào giai đoạn này, năm 2022, thời đại internet 4.0, các bạn trẻ đã tiếp cận với hàng ngàn cơ hội làm việc, cơ hội kiếm tiền hiện đại hơn, không còn phải còng lưng phát tờ rơi giữa trưa nắng, đi phục vụ chạy bàn, không phải làm gia sư…nhưng mà cốt lõi vẫn ở đó. Hãy bắt đầu sớm nhất có thể, đừng đợi học xong, kể cả gia đình bạn không thiếu thốn. Bởi vì Trải nghiệm quý giá hơn bất kỳ điều gì. Có thể bạn không nhận ra ngay, nhưng hãy cứ làm, đến lúc nào đó nhìn lại, bạn sẽ biết ơn vì chúng ta đã trưởng thành từ những trải nghiệm nhỏ bé đó
Mình sẽ dạy con mình biết yêu lao động từ khi còn bé, để con biết chỉ có nổ lực làm việc, lao động hăng say mới có thể giúp con kiếm tìm tự do sau này.
Hang in there and Color your life
.trantonmaihang
